Uputstva

• Osnovne informacije
• Usaglašavanje sa novim Zakonom o Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika
• Pretraga evidentiranih stvarnih vlasnika Registrovanih subjekata
• Evidentiranje stvarnih vlasnika prilikom eRegistracije osnivanja privrednog društva
• Evidentiranje stvarnih vlasnika
• Obaveza godišnje provere evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku (verifikacija)
• Trast, odnosno pravni odnos sličan trastu
• Lista Registrovanih subjekata koji nisu izvršili evidentiranje stvarnog vlasnika u Centralnu evidenciju (SIVA LISTA)

Stvarni vlasnik

Stvarni vlasnik je:

• fizičko lice koje posredno ili neposredno poseduje 25% ili više udela ili akcija u osnovnom kapitalu Registrovanog subjekta, odnosno 25% ili više prava glasa, na osnovu kojih učestvuje u upravljanju Registrovanim subjektom,
• fizičko lice koje posredno ili neposredno ima preovlađujući uticaj na vođenje poslova i donošenje odluka;
• fizičko lice, koje Registrovanom subjektu posredno obezbedi ili obezbeđuje sredstva i po tom osnovu bitno utiče na donošenje odluka organa upravljanja Registrovanog subjekta prilikom odlučivanja o finansiranju i poslovanju;
• fizičko lice koje je osnivač, poverenik, zaštitnik, korisnik trasta ako je određen, a ako korisnik nije određen krug lica u čijem je interesu trast ustanovljen, kao i lice koje ima dominantan položaj u upravljanju trastom, odnosno u pravnom odnosu sličnom trastu;
• fizičko lice koje je osnivač, korisnik fondacije, odnosno zadužbine ako je određen, a ako korisnik nije određen krug lica u čijem interesu je fondacija, odnosno zadužbina osnovana, kao i članovi organa fondacije, odnosno zadužbine.

Izuzetno, ako nije moguće odrediti fizičko lice na način kako je to propisano, stvarni vlasnik je fizičko lice koje je registrovano za zastupanje, odnosno lice koje je registrovano kao član organa tog subjekta.

Kako se istovremeno sa evidentiranjem vrši i objavljivanje podataka, podaci o stvarnom vlasniku registrovanog subjekta proizvode pravno dejstvo prema trećim licima narednog dana od dana objavljivanja tih podataka u Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika.

Obaveza i rokovi evidentiranja podataka

Obavezu evidentiranja ima:

• novoosnovani privredni subjekat, najkasnije u roku od 30 dana od dana registracije i dužan je da istovremeno sa evidentiranjem učita dokumente na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen, pri čemu ukazujemo i na mogućnost da se počev od 01.10.2023. godine objedinjeno podnesu elektronska registraciona prijava za osnivanje privrednog društva u okviru koje je omogućeno da se istovremeno izvrši i evidentiranje stvarnog vlasnika i učitavanje dokumentacije na osnovu koje je stvarni vlasnik određen. Svakako, ukoliko osnivač ne iskoristi ovu mogućnost, ostaje obaveza ovlašćenog zastupnika privrednog društva da, u roku od 30 dana od dana upisa privrednog društva u Registar privrednih subjekata, evidentira stvarnog vlasnika u Centralnu evidenciju i učita dokumenta na osnovu kojih je stvarni vlasnih određen;
• registrovani privredni subjekat, najkasnije u roku od 30 dana od dana promene vlasničke strukture ili članova organa registrovanog subjekta i dužan je da istovremeno sa evidentiranjem učita dokumente na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen.

Lice ovlašćeno za evidentiranje:

• osnivač odnosno jedan od osnivača u postupku osnivanja Registrovanog subjekta elektronskim putem (u skladu sa Mišljenjem Ministarstva privrede punomoćnik ne može evidentirati stvarnog vlasnika u postupku osnivanja Registrovanog subjekta elektronskim putem),
• lice ovlašćeno za zastupanje u Registrovanom subjektu u svim drugim slučajevima.

Obavezu evidentiranja podataka o stvarnim vlasnicima IMAJU:

• sva privredna društva,
• društva u likvidaciji,
• zadruge,
• ogranci stranih privrednih društava,
• poslovna udruženja,
• udruženja i savezi udruženja,
• fondacije i zadužbine,
• ustanove,
• predstavništva stranih privrednih društava, udruženja, zadužbina i fondacija.

Ovu obavezu NEMAJU:

• preduzetnici,
• javna akcionarska društva,
• privredna društva u stečaju,
• privredna društva u prinudnoj likvidaciji,
• registrovani subjekti u kojima je Republika Srbija, aut. pokrajina ili jedinica lokalne samouprave jedini član, odnosno osnivač,
  privredne komore i predstavništva stranih privrednih komora,
• političke stranke,
• sindikati,
• sportske organizacije,
• sportska udruženja,
• crkve i verske zajednice. 

Provera evidentiranih podataka i čuvanja dokumentacije

Proveru da li je Registrovani subjekat, poverenik trasta ili lice koje je uporedivo sa poverenikom u pravnom odnosu sličnom trastu evidentirao tačne podatke i da li propisno čuva dokumentaciju vrše nadzorni organi u skladu sa zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma i zakonom kojim se uređuje inspekcijski nadzor.

Pokretanje prekršajnog postupka

APR će podnositi zahteve za pokretanje prekršajnog postupka protiv Registrovanog subjekta i odgovornog lica Registrovanog subjekta, poverenika trasta, odnosno lica koje je uporedivo sa poverenikom u pravnom odnosu sličnom trastu ako utvrdi da Registrovani subjekat, poverenik trasta, odnosno lice koje je uporedivo sa poverenikom u pravnom odnosu sličnom trastu nije evidentiralo stvarnog vlasnika i istovremeno sa evidentiranje nije učitalo dokumenta na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen u zakonskom roku od dana nastupanja osnova evidentiranja i ako nije izvršilo potvrđivanje tačnosti i ažurnosti evidentiranih podataka o stavnom vlasniku u zakonskom roku.

Nadzorni organi u skladu sa zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma i zakonom kojim se uređuje inspekcijski nadzor su ovlašćeni za pokretanje prekršajnog postupka protiv Registrovanog subjekta i odgovornog lica Registrovanog subjekta, poverenika trasta i lica uporedivog sa poverenikom u pravnom odnosu sličnom trastu, ako u vršenju nadzora utvrde da Registrovani subjekt, poverenik trasta, odnosno lice uporedivo sa poverenikom u pravnom odnosu nije izvršio evidentiranje podataka o stvarnom vlasniku u zakonskom roku od dana nastupanja osnova evidentiranja, nije evidentirao tačne podatke, ne čuva podatke i dokumenta na osnovu kojih je evidentirao stvarnog vlasnika, na zahtev tih organa nije učinio dostupnim i nije dostavio podatke i ažurirana dokumenta na osnovu kojih je evidentirao stvarnog vlasnika.

Postojeći Registrovani subjekti dužni su da se usklade sa odredbama novog Zakona o Centralnoj evidenciji stavrnih vlasnika u roku od 60 dana od dana početka primene ovog zakona, odnosno do 30.11.2025. godine.

Odredbom člana 8. Zakona o Centralnoj evidenciji stvarnih propisano je da se pri određivanju stvarnih vlasnika istovremeno vrši i učitavanje dokumenta na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen. Utoliko, svi postojeći Registrovani subjekti će imati obavezu da ponovo prođu kroz sve kriterijume za određivanje stvarnog vlasnika iz člana 3. ovog Zakona, odrede stvarnog vlasnika i istovremeno učitaju dokumenta na osnovu kojih su odredili određeno lice kao stvarnog vlasnika. Drugim rečima, sa učitavanjem dokumenata u periodu usklađivanja (01.11.2025. – 30.11.2025. godine) Registrovani subjekti izvršiće i prvu verifikaciju evidentiranog podatka o stvarnom vlasniku. Od ovog dana će se računati godina dana, odnosno godišnja verifikacija podataka o stvarnom vlasniku, ali samo pod uslovom da u tom daljem roku od godinu dana ne dođe do promene stvarnog vlasnika. Ukoliko do promene stvarnog vlasnika dođe, rok od godinu dana (za verifikaciju) teče od dana te promene.

Prilikom određivanja stvarnog vlasnika Registrovanog subjekta, naročito treba obratiti pažnju da li su za pojedine forme Registrovanih subjekta promenjeni uslovi u pogledu evidentiranja stvarnog vlasnika, kao što je na primer reč o fondacijama (propisano je da je stvarni vlasnik fizičko lice koje je osnivač, korisnik fondacije, odnosno zadužbine ako je određen, a ako korisnik nije određen krug lica u čijem interesu je fondacija, odnosno zadužbina osnovana, kao i članovi organa fondacije, odnosno zadužbine).

Za pretraživanje podataka sadržanih u Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika jedino je neophodno da korisnik poseduje kreiran nalog u sistemu Agencije za privredne registre.

Nakon logovanja u sistem, korisnik bira Pretraga evidentiratnih stvarnih vlasnika registrovanih subjekata i na osnovu matičnog broja vrši pretraživanje podataka.

Elektronski potpis nije potreban za pretraživanje podataka u Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika.

Od 1. oktobra 2023. godine pored neposrednog evidentiranja stvarnog vlasnika privrednog subekta preko portala Centralne evidencije stvarnih vlasnika, moguće je i posredno evidentiranje stvarnog vlasnika putem korisničke aplikacije za prijem elektronske prijave za osnivanje Registrovanih subjekata.

Od 01.10.2025. godine uz posredno evidentiranje stvarnog vlasnika putem korisničke aplikacije za prijem elektronske prijave za osnivanje Registrovanog subjektva, potrebno je istovremeno sa evidentiranjem učitati dokumente na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen.

Za evidentiranje stvarnih vlasnika potrebno je da podnosilac prijave poseduje:

• nalog na sistemu Agencije za privredne registre,
• kvalifikovani elektronski sertifikat (elektronski potpis) izdat od sertifikacionog tela u Republici Srbiji,
  instaliran čitač elektronskih kartica i
• instaliranu NEXU aplikaciju za elektronsko potpisivanje.

Početni korak za korisnike koji prvi put pristupaju sistemu je kreiranje naloga na Portalu eID.gov.rs.

Ukoliko ste sistemu već pristupali, isti korisnički nalog možete iskoristiti za elektronsko podnošenje zahteva. Potrebno je samo da uneste Vašu elektronsku poštu i lozinku. 

Za korišćenje same aplikacije vam može biti od koristi Vodič u slikama kao i detaljno Korisničko uputstvo.

Potpisivanje kvalifikovanim elektronskim potpisom zastupnika u elektronskom obliku putem interneta objašnjeno je u Tehničkom uputstvu za potpisivanje dokumenata i zahteva kvalifikovanim elektronskim sertifikatom.

Pitanja u vezi sa postupkom evidentiranja možete slati na elektronsku adresu stvarnovlasnistvo@apr.gov.rs. 

U slučaju da imate problem sa pristupom aplikaciji za centralizovano prijavljivanje korisnika ili sa elektronskim potpisom, možete kontaktirati tehničku podršku na sd@apr.gov.rs ili pozivom na broj 011 418 2000.

Registrovani subjekt, odnosno lice ovlašćeno za zastupanje u Registrovanom subjektu i poverenik trasta, odnosno u slučaju pravnog odnosa sličnog trastu lice koje je uporedivo sa poverenikom dužno je izvrši proveru tačnosti i ažurnosti evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku u roku od godinu dana od dana poslednjeg evidentiranja podataka o stvarnom vlasniku, odnosno od dana poslednje potvrde tačnosti i ažurnosti evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku i da u daljem roku od 30 dana potvrdi tačnost i ažurnost evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku.

Napominjemo da će sa učitavanjem dokumenata u periodu usklađivanja sa novim Zakonom o Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika (01.11.2025. – 30.11.2025. godine) registrovani subjekti izvršiti i prvu verifikaciju evidentiranog podatka o stvarnom vlasniku. Od ovog dana će se računati godina dana, odnosno godišnja verifikacija podataka o stvarnom vlasniku, ali samo pod uslovom da u tom daljem roku od godinu dana ne dođe do promene stvarnog vlasnika. Ukoliko do promene stvarnog vlasnika dođe, rok od godinu dana (za verifikaciju) teče od dana te promene.

Trast je lice stranog prava koje jedno lice, osnivač (settlor, trustor) uspostavlja za života ili u slučaju smrti, a koji poverava imovinu na raspolaganje i upravljanje povereniku (trustee) u korist korisnika (beneficiary) ili u neku posebno naznačenu svrhu, i to tako da:

(1) imovina nije deo imovine osnivača trasta;

(2) pravo svojine na imovini trasta ima poverenik koji imovinu drži, koristi i njome raspolaže u korist korisnika ili osnivača, a u skladu sa uslovima trasta;

(3) ugovorom o trastu obavljanje određenih poslova se može poveriti i zaštitniku (trust protector), čija je osnovna uloga da obezbedi da se imovinom trasta raspolaže i upravlja tako da se u punoj meri ostvare ciljevi uspostavljanja trasta;

(4) je korisnik fizičko lice ili grupa lica u čijem interesu je lice stranog prava osnovano ili posluje, bez obzira na to da li je to lice ili grupa lica određena ili odrediva.

Pravni odnos sličan trastu je pravni odnos koji je po funkciji ili strukturi uporediv sa trastom (fiducie, druge vrste trasta, fideicomisio, anstalt i sl.);

Stvarni vlasnik trasta, odnosno pravlnog odnosa sličnog trastu je fizičko lice koje je osnivač, poverenik, zaštitnik, korisnik trasta ako je određen, a ako korisnik nije određen krug lica u čijem je interesu trast ustanovljen, kao i lice koje ima dominantan položaj u upravljanju trastom, odnosno u pravnom odnosu sličnom trastu.

Obavezu evidentiranja ima trast i pravni odnos sličan trastu kojima se upravlja iz Republike Srbije ili kojima se uprava ne nalazi u Republici Srbiji ako poverenik u ime trasta ili lice koje je uporedivo sa poverenikom stupi u poslovni, profesionalni ili komercijalni odnos, odnosno obavlja transkacije ili gotovinske transakcije sa pravnim ili fizičkim licem na teritoriji Republike Srbije.

Lice ovlašćeno za evidentiranje je poverenik trasta, odnosno u slučaju pravnog odnosa sličnog trastu lice koje je uporedivo sa poverenikom.

Osnov evidentiranja je upravljanje iz Republike Srbije trastom, odnosno pravnim odnosom sličnim trastu ili stupanje poverenika trasta, odnosno lica koje je uporedivo sa poverenikom u pravnom odnosu sličnom trastu u ime trasta, odnosno pravnog odnosa sličnog trastu u poslovni, profesionalni ili komercijalni odnos, odnosno obavljanje transakcija.

Poverenik trasta, odnosno u slučaju pravnog odnosa sličnog trastu lice koje je uporedivo sa poverenikom je dužno da evidentira podatke u Centralnu evidenciju stvarnih vlasnika, najkasnije u roku od 30 dana od dana nastupanja osnova evidentiranja i istovremeno sa evidentiranjem učita dokumente na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen.

Za pretraživanje podataka o trastu ili pravnom odnosu sličnom trastu sadržanih u Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika jedino je neophodno da korisnik poseduje kreiran nalog u sistemu Agencije za privredne registre.

Nakon logovanja u sistem, korisnik bira Evidentiranje/promena/brisanje stvarnih vlasnika trasta i Pretraga trastova i pravnih odnosa sličnih trastu.

Elektronski potpis nije potreban za pretragu trastova i pravnih odnosna sličnih trastu u Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika.

Za korišćenje same aplikacije vam može biti od koristi Vodič u slikama za evidentiranje trasta i pravnog odnosa sličnog trastu, kao i detaljeno Korisničko uputstvo za evidentiranje trasta i pravnog odnosa sličnog trastu.

Agencija za privredne registre sačinjava i objavljuje na svojoj internet stranici (portalu) listu Registrovanih subjekata koji ne izvrše evidentiranje stvarnog vlasnika u Centralnu evidenciju u roku od 30 dana od dana osnivanja, odnosno od dana brisanja stvarnog vlasnika iz Centralne evidencije, kao i postojećih Registrovanih subjekata koji do dana početka primene ovog zakona nisu u Centralnoj evidenciji evidentirali podatke o stvarnom vlasniku.

Lista sadrži i podatke o postojećim Registrovanim subjektima koji u roku od 60 dana od dana početka primene ovog zakona ne izvrše učitavanje dokumenata na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen.