Odredbom člana 33. Zakona o sportu („Sl. glasnik RS”, br. 10/2016) propisano je da se radi obavljanja sportskih aktivnosti i sportskih delatnosti sportska organizacija može osnovati kao udruženje ili kao privredno društvo (u daljem tekstu: sportsko privredno društvo), u skladu sa ovim zakonom, a na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom primenjuju se opšti propisi o udruženjima, odnosno privrednim društvima.
Sportska privredna društva se registruju u Registru privrednih subjekata.
Specifičnosti sportskog privrednog društva iz člana 92. Zakona o sportu, a koje se tiču registracije osnivanja ovog društva, su sledeće:
- Sportsko privredno društvo mogu osnovati fizička i/ili pravna lica, u skladu sa zakonom, u formi društva sa ograničenom odgovornošću ili akcionarskog društva, u skladu sa zakonom.
- Sportsko društvo pri osnivanju ne može koristiti reč „klub”.
- Ovom privrednom društvu pretežna delatnost mora biti sportska aktivnost i sportska delatnost, određena šifrom 93.12- prema Uredbi o Klasifikaciji delatnosti („Sl. glasnik RS”, br. 54/2010),
- Sportsko privredno društvo može obavljati sportsku aktivnost i sportsku delatnost ako ispunjava uslove iz člana 35. Zakona o sportu. Registrator prilikom registracije sportskog društva ne proverava i ne traži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 35. i bliže propisanih od strane nadležnog ministra jer proveru vrši sportski inspektor u postupku redovnog inspekcijskog nadzora.
Specifičnosti sportskog privrednog društva u pogledu organa uprave:
- Članovi uprave sportske organizacije, uključujući i zastupnika i likvidacionog upravnika sportske organizacije ne mogu biti sledeća lica: osnivači, vlasnici udela ili akcija, zastupnici, likvidacioni upravnici, zaposleni ili članovi sportske organizacije koja se takmiči u istom rangu takmičenja; 2) članovi uprave i službena lica nadležnog sportskog saveza, odnosno službena lica organizacije u oblasti sporta koja upravlja sportskom ligom; 3) lice koje vrši javnu funkciju, kao ni lice koje vrši funkciju u organu političke stranke; 4) vlasnici i članovi organa sportskih kladionica, kao ni zaposleni u sportskoj kladionici; 5) sportski posrednici u odgovarajućoj grani sporta; 6) koja su osuđena za krivična dela protiv privrede, imovine i službene dužnosti, kao i za sledeća krivična dela: teško ubistvo, teška krađa, razbojnička krađa, razbojništvo, utaja, prevara, neosnovano korišćenje kredita i druge pogodnosti, iznuda, ucena i zelenaštvo, omogućavanje upotrebe doping sredstava, neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet doping sredstava, nasilničko ponašanje na sportskoj priredbi ili javnom skupu i dogovaranje ishoda takmičenja, dok traju pravne posledice osude; 7) koja ne mogu biti članovi organa privrednih društava ili udruženja u skladu sa zakonom kojim je uređen sukob interesa u obavljanju javnih dužnosti. U sportskoj organizaciji ne može biti zaposleno lice koje je zaposleno u sportskoj kladionici ili je vlasnik ili član organa sportske kladionice.
Prilikom osnivanja, prijave upisa novoizabranog zastupnika ili likvidacionog upravika prilaže se i izjava izabranog odnosno imenovanog lica ovlašćenog za zastupanje, data pod krivičnom i materijalnom odgovornošću, da ispunjava uslove propisane članom 33. stav 2. odnosno člana 99. stav 5. Zakona o sportu.
Ostale specifičnosti:
- Neto dobit koju u tekućoj godini ostvari sportsko društvo iz stava 1. ovog člana mora biti najmanje 70% reinvestirana u sportsku delatnost tog društva.
- Na povredu konkurencije pri obavljanju sportskih delatnosti shodno se primenjuju propisi kojima se uređuje zaštita konkurencije, osim ako to nije suprotno samoj prirodi sportskih aktivnosti i sportskih delatnosti.
- Na rešavanje sporova nastalih u vezi sa obavljanjem sportskih aktivnosti i delatnosti sportskog privrednog društva sa drugim učesnicima u sistemu sporta shodno se primenjuju odredbe ovog zakona o sportskoj arbitraži.
- Naziv sportskog privrednog društva ne sme dovoditi u zabludu u pogledu grane ili oblasti sporta kome pripada sportsko privredno društvo ili o tome o kakvoj se vrsti pravnog lica radi.
- Sportsko privredno društvo može uneti reč „klub” u svoj naziv na osnovu rešenja nadležnog sportskog inspektora da sportsko privredno društvo ispunjava uslove da u svom nazivu koristi reč „klub”.
- Sportsko privredno društvo koje učestvuje u sportskim takmičenjima obavezno u nazivu ispred reči „klub" sadrži naziv sportske grane ili discipline u kojoj se takmiči, a ako učestvuje u sportskim takmičenjima u više sportskih grana ili disciplina, u nazivu obavezno sadrži reči: „sportski klub”.
Ograničenja koja se tiču sticanja odnosno vlasništva udela u sportskom privrednom društvu:
- Isto lice ne može direktno, posredno ili preko povezanih lica, u smislu zakona kojim se uređuju privredna društva, biti vlasnik, odnosno imati udele ili akcije u više od jednog sportskog privrednog društva u istom stepenu takmičenja, a u okviru iste grane sporta može imati udele ili akcije na koje otpada najviše 5% osnovnog kapitala sportskog privrednog društva samo u još jednom sportskom privrednom društvu.
- Udele, odnosno akcije sportskog privrednog društva ne mogu, direktno, posredno ili preko povezanih lica da imaju lica čiji poslovi i aktivnosti mogu neposredno da utiču na takmičenje u odgovarajućoj grani sporta, odnosno stepenu takmičenja (sportske sudije, sportski posrednici, sportisti, treneri i dr.), kao i vlasnici sportskih kladionica i zaposleni u sportskim kladionicama.
- Ukoliko neko lice stekne udele, odnosno akcije suprotno odredbama zakona, dužno je da bez odlaganja otuđi svoj udeo, odnosno akcije koje je steklo iako nije na to imalo pravo, a dok to ne učini ne može da ostvari prava iz stečenih udela, odnosno akcija ni u jednoj sportskoj organizaciji. Do otuđenja udela, odnosno akcija, prava iz udela, odnosno akcija ostvaruje poverenik koga imenuje nadležni nacionalni granski sportski savez.
- Lice koje ima udele ili akcije u sportskom privrednom društvu, a koje je izabrano ili imenovano na javnu funkciju ili na funkciju u organu političke stranke dužno je da u roku od 30 dana od dana izbora ili imenovanja upravljačka prava po osnovu udela ili akcija prenese na pravno ili fizičko lice koje nije sa njim povezano lice, da ih ono, u svoje ime, a za račun funkcionera, vrši do prestanka javne funkcije, odnosno funkcije u organu političke stranke i da o ovom prenosu obavesti sportsko privredno društvo.
- Sticanje udela, odnosno akcija suprotno ovom zakonu ništavo je.
- Na sportsko privredno društvo osnovano u formi akcionarskog društva ne primenjuju se odredbe zakona kojim je regulisano preuzimanje akcionarskih društava putem objavljivanja ponuda za preuzimanje.
Prilikom osnivanja ili prijave promene člana prilaže se i izjava osnivača, odnosno novog člana, data pod krivičnom i materijalnom odgovornošću, da ispunjava uslove propisane odredbama člana 92. stav 11-16. Zakona o sportu.
Promena oblika sportske organizacije
Odredbom člana 71. stav 3. Zakona o sportu propisano je da sportsko udruženje može da promeni pravni oblik u sportsko privredno društvo donošenjem odluke o organizovanju kao društvo sa ograničenom odgovornošću i prenošenjem osnivačkih prava na jedinicu lokalne samouprave na čijoj teritoriji ima sedište, uz prethodnu saglasnost te jedinice lokalne samouprave.
- Privredno društvo je pravni sledbenik sportskog udruženja čijom promenom pravnog oblika je nastalo, te preuzima imovinu i sva prava i obaveze sportskog udruženja iz koga je nastalo, uključujući i zaposlene.
- Privredno društvo nastalo promenom pravnog oblika sportskog udruženja obavezno je da obavlja iste sportske aktivnosti i sportske delatnosti kao i sportsko udruženje.
- Sportsko udruženje pre donošenja odluke o promeni pravnog oblika u sportsko privredno društvo procenom utvrđuje vrednost imovine i ukupnog kapitala.
Potrebna dokumentacija za registraciju promene pravnog oblika sportskog udruženja u sportsko privredno društvo:
- jedinstvena registraciona prijava osnivanja pravnih lica i drugih subjekata i upisa u jedinstveni registar poreskih obveznika – društva sa ograničenom odgovornošću (obrasci),
- odluka skupštine udruženja o promeni pravnog oblika i organizovanju društva sa ograničenom odgovornošću prenošenjem osnivačkih prava na jedinicu lokalne samouprave na čijoj teritoriji ima sedište, koja sadrži i osnivački akt društva sa ograničenom odgovornošću, sa overenim, od strane organa nadležnog za poslove overe, potpisima predsednika skupštine sportskog udruženja i ovlašćenog lica jedinice lokalne samouprave
- odluka o imenovanju zastupnika, ako nije imenovan osnivačkim aktom,
- potvrda banke o uplati novčanog uloga, ako se ulog uplaćuje u društvo do osnivanja, odnosno sporazum članova o proceni vrednosti nenovčanog uloga ili procena vrednosti nenovčanog uloga, ako se ulog unosi u društvo do osnivanja,
- dokaz o uplati naknade za registraciju osnivanja i dokaz o uplati naknade za registraciju i objavu osnivačkog akta (visine naknada).
- registraciona prijava brisanja sportskog udruženja iz Registra udruženja, društava i saveza u oblasti sporta
- dokaz o uplati naknade za registraciju brisanja sportskog udruženja (visine naknada).
Agencija briše sportsko udruženje iz Registra sa danom upisa sportskog privrednog društva u Registar privrednih subjekata.
Privredno društvo za obavljanje sportske delatnosti
Odredbom člana 110. stav 4. Zakona o sportu („Sl. glasnik RS”, br. 10/2016) propisano je da privredna društva za obavljanje sportske delatnosti mogu osnivati fizička ili pravna lica u skladu sa zakonom.
Privredna društva za obavljanje sportske delatnosti se registruju u Registru privrednih subjekata.
- Privredna društva za obavljanje sportske delatnosti mogu obavljati sportsku delatnost ako imaju obezbeđen odgovarajući prostor, odnosno objekat, odgovarajuću opremu, odgovarajuće sportske stručnjake u zavisnosti od vrste delatnosti, ako ispunjavaju uslove u pogledu bezbednosti za obavljanje delatnosti i ako imaju odgovarajuću unutrašnju organizaciju, odnosno službe.
- Registrator prilikom registracije sportskog društva ne proverava i ne traži dokaze o ispunjenosti uslova za obavljanje sportske delatnosti predviđenih zakonom i bliže propisanih od strane nadležnog ministra jer proveru vrši sportski inspektor u postupku redovnog inspekcijskog nadzora.
- Privredno društvo za obavljanje sportske delatnosti ne može u nazivu imati reč: „klub” ili „savez”.
- Privredno društvo za obavljanje sportske delatnosti dobit ostvaruje obavljanjem, kao pretežne, delatnosti određene šifrom 85.51 ili šifrom 93.11 prema Uredbi o klasifikaciji delatnosti.